Geldersche Kloaskeerls

Zo als reeds uit het voorgaande (Veluwesche Santerkloaskeerl) bleek, is er zo wel in de Veluwsche  kuststreek van de voormalige Zuiderzee als op de Waddeneilanden tusschen den Sinterklaas en de huwbare dochters altijd een zeer nauw verband geweest. Hiervoor pleiten ook onze koek-vrijers en vrijsters! Niet het minst op het Groninger boerenland, waar een zeer populaire Sinterklaaskoek, Oadam-in-Evo heet en de levensboom met den Midgardslang gekerstend werd tot den paradijsboom met den slang der verleiding. Dit alles wijst op vruchtbaarheidsgebruiken, welke wij overal in Europa tegenkomen. Wanneer we onze omzwerving op zoek naar Sinterklaaskerels, die nog niet tot bisschopfiguur gekerstend zijn, voortzetten, dan ontmoeten we in de Neder-Betuwe o.a. in de naaste omgeving van het stedeke Buren op Sinterklaasavond nog vreemd toegetakelde jongens, die rondzwalken en als „zwarte klazen" met den rommelpot van hoeve tot hoeve trekken, terwijl in den Gelderschen en Overijselschen Achterhoek Sinterklaas ooknog altijd een weinig statige verschijning is. Heuvel beschrijft hem in zijn mooie boek „Oud Achterhoeksch Boerenleven het heele jaar rond". „Jan Klaos had een baard van spietkötte gemaakt, een wit kleed om en een hooge muts op". Cato Elderink zegt in haar boek „Twentherlaand en leu en léven": „de enkele keer, dat hij werkelijk in levende lijve optrad, was het als een slordig vermomde gestalte in een krang aangetrokken, d.w.z. binnenste bulten gekeerde jasen gehuld in een wit laken." Ook werd er niet van hem gesproken als van een vromen heiligen man, maar als van „den keerl dee van oavond wil kommen" en een heel enkele keer hoorde zij Sinterklaas aanduiden als „boozem keerl". Deze naam duidt op zijn komst door den „boozem", de open schouwschoorsteen voor het vrijllggende houtvuur en de directe weg van het huis tot den hemel. Alles, wat met haard, vuur en schoorsteen ln nauw contact staat, was omgeven door een waas van geheimzinnigheid en dat maakt het ook verklaarbaar, waarom de zwarte schoorsteenvegers in het volks- en kindergeloof een merkwaardige rol hebben gespeeld.