Regionale lekkernijen - Deel 2

Bergambacht - Spinwijf

In Bergambacht werden uit brooddeeg met krenten zogenoemde ‘spinwijven’’ gebakken. De spinwijven waren voorstellingen van een vrouw achter een spinnewiel, een afbeelding die we regelmatig op koekplanken terugvinden. De spinwijven werden in dit dorp op Sinterklaasmiddag warm gegeten nadat ze eerst doormidden gesneden waren en met boter besmeerd.

klik hier voor meer informatie over de spinwijven!

Limburg - Steven

Met Sint Nicolaas schenkt men elkaar in Limburg wel eens een steven, een Sinterklaaspop van fijn stoetdeeg. Een Stevensman is een toonbeeld van plompheid, bereid uit fijn meel met veel krenten en rozijnen. De afmetingen van een stevensman variëerden nogal. Soms was hij wel een meter lang. Eigenaardig is dat een steven altijd bij het hoofd werd aangesneden, terwijl men gelijktijdig zijn vonnis opzei:

Steve, wie lang zals te leve?
Hondert jaar en einen dag
Kip, kap, de kop eraf.

Een stevensman met een kleine bezem in de armen gekneld noemt men in Limburg een ziepesjprengert. Meestal heeft de stevensman een aarden pijp in de mond. In Roermond spreekt men van wekkeman en in Reuver van boekman of brinkman. Ook in Zeeland kent men Sinterklaaspoppen van stoetdeeg. Vroeger werden deze poppen deegventen genoemd en in herbergen verloot.

Limburg - Sint Nicolaasjuffer

De Sint Nicolaasjuffer is een folklorebrood uit het Limburgse Horst. De juffer werd uitgebeeld met een kind op de arm en met een gevlochten stropdas.

Noord-Holland - Handjesames

In de provincie Noord-Holland kende men de handjesames: platte krentenbollen waar vijf sneetjes in werden gemaakt, die werden samengevouwen. Deze bollen werden gemaakt van een gewoon beschuitdeegje met wat krenten erdoor en was vrij luchtig van aard. De handjesames waren vooral bedoeld voor diegenen die zich geen taaipop of speculaaspop konden veroorloven maar toch iets voor de kinderen wilden kopen ter gelegenheid van Sinterklaas.

Tilburg - Mik meej vinken

Dit is de naam van een sinterklaasgebak dat in geen enkel ander land bekend is en dat alleen in Tilburg lijkt te hebben bestaan. In 1927 bestond deze lekkernij nog. Mik meej vinken had als basis een luxe brood, toen een feest op zich. In dit brood werden op stokjes een soort krakelingen in de vorm van vogeltjes gestoken. Een krent in het vogeltje suggereerde een oogje. In de staart werd een veertje gestoken. De herkomst is onbekend. Mogelijk is er een relatie met het kindergebruik op enkele plaatsen in Brabant (onder meer Eindhoven) om op sinterklaasdag met ‘hanen op een stok’ rond te lopen. In de symbolentaal stond een vink voor de minder vleiende kanten van mensen. De haan kondigde Jezus (een nieuwe dag) aan.

West Friesland - Krentenmik

West Friese krentenmik is een gebakken platkrentenbrood gevuld met kaneelspijs en wordt rond de Sinterklaas en kerstperiode gegeten.

Sinterklaaslied: Sinterklaasje rom-bom-bom

Sinterklaasje rom-bom-bom

rij voor Hans 'n grote trom.

Op zo'n mooie ronde trom,

trommelt hij dan van rom-bom-bom

Sinterklaasje rikke-tikke-tik,

rij voor Miek een krentenmik,

'n lekkere dikke krentenmik,

dan is zij zo in haar schrik!

Bron lied / illustratie: Boekje - Sinterklaas is jarig (HEMA - 1971)

Utrecht - Liefdesletters

In Utrecht speelde een brood in de vorm van een letter een belangrijke rol in het leven van twee verliefden. Daar bestond nl. de gewoonte dat de jongen in de Sinterklaasperiode bij de bakker een bepaalde letter uit koekebrood bestelde die hij liet afgeven bij de ouders van zijn meisje.

Het meisje deed hetzelfde voor de ouders van haar jongen. Dergelijke letters wogen minstens een pond en de bakker mocht niet verklappen uit wiens naam hij het gebak kwam afgeven - ook al waren beide families op de hoogte van de vrijage van hun kinderen.